De onderstaande beschrijving gaat over het aanleggen van elektriciteit in de tuin. Hoewel sommige punten soms voor de hand liggen, denk ik dat er toch wel mensen zijn die hier dan weer wat aan hebben.

Een elektriciteitskabel in de tuin

Men heeft de keuze tussen laagspanning en 230 Volt. 230 Volt heeft voordelen mits men het veilig aanlegt:

• De maaimachine is 230 Volt
• Men heeft 230 Volt in het schuurtje
• Men kan spaarlampen gebruiken, afgezien van de ledlampen van tegenwoordig.
• Er is weinig spanningsverlies, want bij 230 volt is de stroomsterkte lager dan bij laagspanning, bij hetzelfde vemogen.

Het is verstandig meteen een kabel te nemen met minstens twee groepen (Onder een groep versta ik het samenstel van stopcontacten en lampen dat op een ader is aangesloten. De twee groepen worden gevoed uit dezelfde zekering). Twee groepen heeft als voordeel dat men in de tuin twee afzonderlijke dingen kan doen:

• Op groep 1 staat altijd spanning. Deze is te gebruiken in het schuurtje voor bijvoorbeeld een lamp en een stopcontact. Stopcontacten in de tuin voor grasmaaimachine en vijverbeluchting.
• Groep 2 is geschakeld. Hierop kan de tuinverlichting worden aangesloten.

De kabel heeft dan de volgende opbouw: binnenin liggen 3 draden: 2 bruine of zwarte fasedraden en een blauwe nuldraad. Daaromheen zit achtereenvolgens: plastic isolatie, gevlochten metalen afscherming en weer plastic isolatie. De metalen afscherming heeft twee functies en daarom bestaat deze meestal uit een combinatie van twee soorten metaal: mechanische bescherming met staaldraad en elektrische bescherming met koperdraad voor randaarde. Mocht men per ongeluk door de kabel prikken met een geleidend voorwerp (spa) en men raakt een fasedraad, dan onstaat er altijd kortsluiting met de afscherming. De kabel moet aangesloten worden achter de aardlekschakelaar.

Een extra aardlekschakelaar heeft als voordeel dat niet in het hele huis de spanning wegvalt als er een storing is in de tuin.

Het schakelen van groep 2

De tuinverlichting kan automatisch aan- en uitgeschakeld worden. Dit kan naar keuze aan het begin of aan het einde van de kabel gebeuren. Als de kabel van het huis via een omweg door de tuin naar het schuurtje loopt, kan dus groep 2 in huis- of in het schuurtje worden geschakeld. Ikzelf heb een schemerschakelaar bij het schuurtje, maar nog een extra tijdschakelaar in huis.
Zodoende brandt de tuinverlichting de hele nacht (de kosten vallen mee met spaarlampen van 5 Watt en het is goed tegen ongewenst bezoek) en in de huiskamer heb ik nog twee schemerlampen die aangaan als het donker wordt (schemerschakelaar) en uitgaan om middernacht (tijdschakelaar).
Voor de schemerschakelaar gebruik ik een Steinel Nightmare 2000, die ik in 1998 heb gekocht en nu nog steeds naar volle tevredenheid werkt. Ze zijn nog steeds te koop (2017), googelen op "Steinel Nightmare".

1. Een professionele tijdschakelaar voor wandmontage, waarbij de schakelaar geïsoleerd is
2. Een tijdschakelaar van het 3-draads type ombouwen, waarbij na enig inwendig knip- en soldeerwerk, twee draadjes aan de zijkant naar buiten komen
3. Het toepassen van een extra 230 Volt relais

De stopcontacten in de tuin

Alle stopcontacten in de tuin zijn dubbel: op de éne helft staat continu spanning en de andere helft is geschakeld. Omdat ik in de winkel niet kon vinden wat ik nodig had, heb ik zelf mijn stopcontact samengesteld. Wat wel te koop is, is een dubbel spatwaterdicht stopcontact voor de tuin voorzien van een randaarde snoer. Deze is ongeschikt om de tuinkabel direct aan te sluiten, maar wel geschikt voor mijn constructie. Wat ik nog meer gebruik is een vierkante plastic lasdoos, voorzien van wartels 5/8" geschikt voor de tuinkabel. Deze lasdoos heb ik achter op de stopcontacten geschroefd. Het netsnoer verwijderd, een gat geboord door lasdoos en stopcontacten en soepele draden getrokken van de stopcontacten die een eindje uitsteken in de lasdoos. De draden hebben de volgende kleuren:

• Bruin: fase stopcontact groep 1
• Zwart: fase geschakeld stopcontact groep 2
• Blauw: gemeenschappelijke nul van beide stopcontacten
• Groen-geel: Randaarde

De draden kunnen natuurlijk ook met een stukje tape of een kousje van een kleur worden voorzien. Belangrijk is dat deze draden niet verwisseld mogen worden.

Er zijn uitvoeringen, waarbij de fases van beide stopcontacten zijn doorverbonden. Bij deze is het nodig deze te scheiden. Een soldeerbout komt hier meestal goed van pas.

Nu, na enige jaren viel de aardlekschakelaar uit. De fout opgespoord door steeds delen van de tuinkabel af te koppelen en opnieuw proberen of de aardlek niet uitvalt. Een Ohmmeter geeft vaak de sluiting niet aan, omdat daarvan de spanning te laag is. Er was in het stopcontact vuil en resten van insecten tussen de fase en de randaarde gekomen. De oorzaak was dat een dekseltje niet goed was afgesloten. Het stopkontakt wordt gedicht, of door een deksel of door een steker.

Een andere oorzaak was een kruipweg van een stroomvoerende pin naar het aardaansluitpunt van een amerikaanse steker.

De elektriciteitskabel in de tuin beschermen

Hoewel een goede buitenkabel al beschermd is met een metalen mantel wordt toch aangeraden deze extra te beschermen. Meestal wordt aangeraden een buis om de kabel te doen. Een naar mijn mening eenvoudiger oplossing is het bedekken van de kabel met klinkers. De prijs valt best mee.
100 waalformaat klinkers kosten bij de bouwmarkt ongeveer €15.-.
Een steen is 20 cm. lang zodat men voor dit bedrag 100x20cm.= 20 meter kabel kan bedekken. Men hoeft de kabel dan ook niet zo diep in te graven, een spa diepte is genoeg. Bij het graven in de tuin heb ik al verschillende keren met de spa op de stenen gezeten. 
Bij het aanleggen van de kabel door de tuin moet op elke plaats waar een stopcontact moet komen een lus in de kabel worden gelegd, zodat men later voldoende ruimte heeft om daar de kabel door te zagen en de uiteinden in te voeren in de aansluitdoos van het stopcontact. 

Aansluiten

Benodigdheden: Groot model kroonsteen 4-voudig en een TV antenneplug.

1. Zaag de kabel op de plek waar het stopcontact moet komen door en kort eventueel in, zodanig dat als uiteindelijk de zaak gemonteerd is, alles soepel past. Houd bij het afzagen rekening met uitlopers van 5 cm.
2. Snijd de PVC in op 5 cm. vanaf het einde. Pas op voor de afscherming. Verwijder nog niet de PVC huls.
3. Schuif op de kabel de wartelmoer, sluitring en rubberring in deze volgorde.
4. Steek de kabel door het wartelgat. Doe hetzelfde met het andere kabeleinde. Breng de wartelmoer nog niet aan.
5. Nu kunnen de PVC hulzen, die vrijgekomen zijn bij het insnijden, worden verwijderd.
6. Pluis de afscherming uit elkaar. Het resultaat is drie getwiste groepen: de staaldraden zijn in twee groepen verdeeld en de koperdraden is een aparte groep.
7. De kabels worden met de wartels in de juiste positie vastgeschroefd.
8. Om de kroonsteen te monteren, worden de uitlopers gestript en met een combinatietang nauwkeurig in de juiste vorm gebogen, zodanig dat met wat gemorrel, de kroonsteen ineens op alle uitlopers tegelijk wordt geschoven. De bos getwiste koperdraadjes van de afscherming wordt in het vierde gat gestoken.
9. Aan de andere kant worden de draden die naar de stopcontacten leiden ingestoken en alles wordt aangeschroefd.
10. De tv antenneplug wordt zover gesloopt, totdat alleen het plaatje met het zadeltje overblijft. Hiermee worden de staaldraden doorverbonden.
11. De deksel kan op de lasdoos worden aangebracht en alles ingegraven. De bakstenen, die de kabel tegen mechanische beschadiging moeten beschermen, moeten worden aangebracht tot bij de voet van de stopcontacten.

Mocht uw kabel nog een extra groen-gele draad hebben, dan kan deze worden verbonden met de afscherming.

Commentaar van een bezoeker:
U gebruikt een TV antenneplug voor het verbinden van de aardmantel van de kabels. Meeverwerkt met de beschermmantel is een metalen 'lint'dat dient als aardverbinding. Wago heeft lasklemmen met hefboom om deze aardlinten (en ook alle andere getwijnde elektradraad) mee te 'lassen'. Lasdoppen zijn m.i. sowieso beter voor deze toepassing dan kroonstenen met schroefverbinding.
lena.

Andere oplossing:

Tuinlamp

Ballon met overhangende rand.

Een tuin-armatuur

Een lamp in de tuin hoeft geen €100.- te kosten. Ik heb de volgende oplossing: in de handel is te koop een stuk pvc buis van 1 meter lang en 110 mm. diameter. Zet deze vertikaal in de grond en zet hierop een plafond armatuur voor binnenshuis. Deze armatuur is niet waterdicht, maar bij de montagewijze als in nevenstaande afbeelding komt het water nooit op gevaarlijke plaatsen. Boor eventueel een gaatje in de armatuur op die plaats waar het water niet weg kan lopen. 

Een andere oplossing is een lamp met wokpan als kap. Plaats de fitting zo laag mogelijk, maar zo dat op enige afstand de spaarlamp niet direkt te zien is. De binnenkant kan men wit schilderen of beplakken met aluminiumfolie.
De metalen kap moet met de randaarde worden verbonden. De fitting kan een gewone binnenfitting zijn.

 
Resultaat met een spaarlamp van 5 Watt. (Tijdopname met Olympus mju300 digitale camera)

Berekening van de brandtijd